روزه گرفتن یعنی این كه انسان براى انجام فرمان خداوند عالم، از اذان صبح تا مغرب از انجام چیزهایى كه روزه را باطل مى‌كند و شرح آنها بعدا گفته می‌شود، خوددارى نماید. لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلا بگوید روزه می‌گیرم بلكه همین‌قدر كه براى انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب، كارى كه روزه را باطل می‌كند انجام ندهد، كافى است و براى آن كه یقین كند تمام این مدت را روزه بوده، باید مقدارى پیش از اذان صبح و مقدارى هم بعد از مغرب از انجام كارى كه روزه را باطل می‌كند خوددارى نماید.
افرادی که نباید روزه بگیرند
روزه ماه رمضان بر تمام کسانی که به حد بلوغ رسیده و سایر شرایط تکلیف را دارند، واجب است. در این میان تکلیف روزه از عهده کسانی که به علت پیری یا بیماری و یا شیر دادن و مانند آن روزه گرفتن برای آنان مشقت و یا ضرر داشته باشد، برداشته شده است.
از آنجا که به هنگام روزه گرفتن از خوردن و آشامیدن و دیگر مبطلات خودداری و امساک می‌شود. روشن است که چنین امساک و محدودیتی با سلامت و بهبودی انسان بیمار، سازگار نیست. به همین جهت بیماری و مریضی از موضوعاتی است که در قرآن کریم در امر به روزه‌داری مورد توجه و ملاحظه قرار گرفته و در سوره بقره آمده است:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَی وَ الْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کَانَ مَرِیضاً أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَی مَا هَدَاکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿۱۸۵﴾
به همین جهت است در باب صوم فقه آمده است که روزه گرفتن برای مریض و کسانی که روزه گرفتن بر ایشان ضرر دارد حرام است و نباید روزه بگیرند.
روزه گرفتن افراد پیر و مسن
کسى که به علت پیرى نمى‌تواند روزه بگیرد یا براى او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست، و چنانچه تا رمضان بعد بتواند روزه بگیرد، اقوى وجوب قضا است، و در صورتى که نتواند تا رمضان بعد روزه را قضا کند، واجب است براى هرروز، یک مُد طعام ـ که تقریبا ده سیر است ـ از گندم یا جو و مانند اینها صدقه دهد، و همچنین کسى که توانایى قضاى روزه را داشته ولى به سبب ندانستن حکم، قضاى آن را تا رمضان بعد تاخیر انداخته، باید علاوه بر قضاى روزه به مقدارى که گفته شد کفاره بدهد.
روزه گرفتن زنان باردار
زن بارداری که زاییدن او نزدیک است و روزه براى حملش یا خودش ضرر دارد، واجب است افطار نماید و براى هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه هایى را که نگرفته، بعدا باید قضا نماید.
مادر شیرده و روزه داری
زنى که بچه شیر مى‌دهد و شیر او کم است، چه مادر بچه باشد یا دایه او، چه با اجرت شیر بدهد یا بى اجرت، اگر روزه براى خودش یا بچه اى که شیر مى‌دهد ضررداد، واجب است افطار کند و براى هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد، و در هردو صورت روزه هایى را که نگرفته بعد از بر طرف شدن عذر، باید قضا نماید، و اگر کسى پیدا شود که بى اجرت بچه را شیر دهد، یا براى شیر دادن بچه، از پدر یا مادر بچه یا از شخص دیگرى که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، واجب است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.
چگونه بدن خود را برای روزه داری آماده کنیم؟
