ماست یکی از محصولات لبنی محبوب در جهان است که به واسطه تخمیر باکتریایی شیر تهیه میشود. باکتری مورد استفاده برای تهیه ماست لاکتوز، قند طبیعی موجود در شیر را تخمیر میکند.
این فرآیند به تولید اسید لاکتیک، ماده ای که دلمه شدن پروتئینهای شیر را موجب میشود، منجر شده و مزه و بافت منحصر به فرد ماست را شکل میدهد. ماست میتواند از انواع مختلف شیر تهیه شود و نمونههای تهیه شده از شیر بدون چربی به عنوان ماست بدون چربی و نمونههای تهیه شده از شیر کامل به نام ماست پر چرب شناخته میشوند.
ماست ساده بدون این که افزودنی به آن اضافه شده باشد، به رنگ سفید و مایعی غلیظ است و عطر و مزهای تند دارد. متاسفانه بسیاری از برندهای تجاری ماست حاوی مواد افزوده شده مانند قند و طعم دهندههای مصنوعی هستند. این قبیل ماستها برای سلامت خوب نیستند.
در مقابل، ماست ساده، شیرین نشده و طبیعی از فواید سلامت قابل توجهی بهره میبرد که در ادامه با چند نمونه از آنها بیشتر آشنا میشویم.
سرشار از مواد مغذی است
ماست حاوی مواد مغذی مختلفی است که بدن انسان به آنها نیاز دارد. ماست به واسطه محتوای بالای کلسیم خود مشهور است که یک ماده معدنی ضروری برای سلامت دندانها و استخوانها محسوب میشود. تنها یک فنجان ماست میتواند 49 درصد از نیاز کلسیم روزانه شما را تامین کند.
همچنین، ماست از محتوای بالای ویتامینهای B، به ویژه ویتامین B12 و ریبوفلاوین بهره میبرد که هر دو آنها ممکن است به محافظت از شما در برابر بیماری قلبی و نقائص هنگام تولد لوله عصبی کمک کنند.
یک فنجان ماست میتواند 38 درصد از نیاز روزانه انسان به فسفر، 18 درصد به پتاسیم و 12 درصد به منیزیم را تامین کند. این مواد معدنی برای چندین فرآیند بیولوژیکی ضروری هستند که از آن جمله میتوان به تنظیم فشار خون، سوخت و ساز و سلامت استخوان اشاره کرد.
یکی از مواد مغذی مهم که به طور طبیعی در ماست وجود ندارد، ویتامین D است، اما به طور معمول با آن غنی می شود. ویتامین D سلامت سیستم ایمنی و استخوانها را بهبود می بخشد و ممکن است خطر برخی بیماریها مانند بیماری قلبی و افسردگی را کاهش دهد.
سرشار از پروتئین است
ماست میتواند مقدار قابل توجهی پروتئین _ حدود 12 گرم در هر 200 گرم _ را برای شما تامین کند. پروتئین با افزایش مصرف انرژی، یا میزان کالری که در طول روز میسوزانید، از سوخت و ساز پشتیبانی میکند.
دریافت پروتئین به میزان کافی برای تنظیم اشتها نیز مهم است زیرا تولید هورمونهایی که احساس سیری را ایجاد میکنند، افزایش میدهد. این شرایط میتواند به صورت خودکار میزان کالری مصرفی کلی شما را کاهش دهد که برای کنترل وزن مفید است.
ویژگی تقویت احساس سیری ماست با انتخاب ماست یونانی که از ماستهای غلیظ است، نمود بیشتری پیدا میکند. ماست یونانی ساده از محتوای پروتئین بالاتری نسبت به ماست معمولی برخوردار است و هر 200 گرم از آن 22 گرم پروتئین ارائه میکند.
به سلامت گوارش کمک میکند
برخی انواع ماست حاوی باکتریهای زنده هستند که به نام پروبیوتیک شناخته میشوند. مصرف این قبیل ماستها میتواند به سلامت گوارش کمک کند. متاسفانه بسیاری از ماستها پاستوریزه شده هستند که این عملیات گرمایی میتواند به مرگ باکتریهای مفید ماست نیز منجر شود.
برای حصول اطمینان از وجود پروبیوتیکهای موثر در ماست نمونه هایی که با برچسب پروبیوتیک مشخص شدهاند را خریداری کنید. برخی از انواع پروبیوتیکها که در ماست وجود دارند، مانند بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس، توانایی خود در کاهش نشانه های سندرم روده تحریک پذیر، اختلالی شایع که روده بزرگ را تحت تاثیر قرار میدهد، را نشان دادهاند.
افزون بر این، چندین مطالعه نشان دادهاند که پروبیوتیکها ممکن است از شما در برابر اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک و همچنین یبوست محافظت کنند.
سیستم ایمنی انسان را تقویت میکند
مصرف منظم ماست، به ویژه نمونههای حاوی پروبیوتیک، میتواند سیستم ایمنی بدن انسان را تقویت کند و احتمال ابتلا به بیماری را کاهش دهد.
پروبیوتیکها می توانند التهاب را کاهش دهند که با چندین بیماری از عفونتهای ویروسی تا اختلالات روده پیوند خورده است.
پژوهشها نشان دادهاند که پروبیوتیکها در برخی موارد ممکن است به کاهش بروز، شدت، و طول مدت سرماخوردگی کمک کنند.
افزون بر این، ویژگی های تقویت کننده سیستم ایمنی ماست به واسطه وجود منیزم، سلنیم و روی است که این مواد معدنی نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن انسان ایفا میکنند.
ماستهای غنی شده با ویتامین D هرچه بیشتر سلامت سیستم ایمنی را تقویت میکنند. ویتامین D به واسطه توانایی خود در زمینه پیشگیری از بیماریهایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا مورد مطالعه قرار گرفته است.
در برابر پوکی استخوان از شما محافظت میکند
ماست حاوی برخی مواد مغذی کلیدی برای حفظ سلامت استخوانها است که از آن جمله میتوان به کلسیم، پروتئین، پتاسیم، فسفر و گاهی اوقات ویتامین D اشاره کرد. تمامی این ویتامینها و مواد معدنی برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید هستند. پوکی استخوان شرایطی است که در بین سالمندان شایع است. افراد مبتلا به پوکی استخوان از تراکم استخوانی پایینی برخوردار هستند و در معرض خطر شکستگیهای استخوان قرار دارند.
پژوهشها نشان دادهاند که مصرف حداقل سه وعده محصولات لبنی مانند ماست در روز به حفظ توده استخوانی و تقویت استخوانها کمک میکند.
میتواند برای سلامت قلب مفید باشد
چربی ماست یکی از دلایلی است که سلامت این ماده غذایی را بحث برانگیز میکند. ماست عمدتا حاوی چربی های اشباع شده، با مقدار کمی از اسیدهای چرب اشباع نشده تک پیوندی است.
در گذشته، اعتقاد بر این بود که چربی اشباع شده موجب بیماری قلبی میشود، اما پژوهشهای اخیر نشان دادهاند که این مساله شاید درست نباشد. مدرکی دال بر مضر بودن چربی موجود در ماست برای سلامت وجود ندارد و در حقیقت، ممکن است برای سلامت قلب شما نیز مفید باشد.
برخی پژوهشها نشان داده اند که مصرف چربی اشباع شده از محصولات شیر کامل میتواند کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد که این شرایط میتواند به حفظ سلامت قلب کمک کند. مطالعات دیگر نشان دادهاند مصرف ماست میتواند در کاهش وقوع بیماری قلبی موثر باشد.
افزون بر این، محصولات لبنی مانند ماست میتوانند به کاهش فشار خون بالا کمک کنند که یکی از عوامل خطرآفرین برای بیماری قلبی است.
میتواند به مدیریت وزن کمک کند
ماست دارای ویژگیهای مختلفی است که میتوانند به مدیریت وزن کمک کنند. این محصول از پروتئین بالایی برخوردار است که در کنار کلسیم میتواند سطوح انتشار هورمونهای کنترل کننده اشتها مانند پپتید YY و GLP-1 را افزایش دهند.
افزون بر این، چندین مطالعه نشان دادهاند که مصرف ماست با وزن بدن، درصد چربی بدن و اندازه دور کمر کمتر مرتبط است.
ماست ممکن است برای همه مناسب نباشد
برخی افراد باید نسبت به مصرف ماست محتاط باشند زیرا میتواند عوارض جانبی را به همراه داشته باشد، به ویژه در موارد عدم تحمل لاکتوز یا آلرژی به شیر.
عدم تحمل لاکتوز
عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ میدهد که بدن فاقد آنزیمی به نام لاکتاز است که برای تجزیه لاکتوز به آن نیاز دارید. لاکتوز قند موجود در شیر است. این شرایط به شکلگیری نشانههای گوارشی مانند درد در ناحیه شکم و اسهال پس از مصرف محصولات لبنی منجر میشود. چرا به عدم تحمل لاکتوز مبتلا می شویم؟
از این رو، افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است نیازمند پرهیز از مصرف ماست باشند. با این وجود، برخی افراد مبتلا به این شرایط ممکن است توانایی تحمل آن را داشته باشند.
اگر به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستید ممکن است به یک روند آزمون و خطا برای تشخیص این که توانایی مصرف ماست را دارید یا خیر نیاز داشته باشید.
آلرژی به شیر
محصولات لبنی حاوی پروتئین های کازئین و وی (Whey) هستند که برخی افراد نسبت به آنها آلرژی دارند. در این موارد، شیر موجب شکل گیری واکنشی میشود که میتواند بروز نشانه هایی از کهیر و تورم تا آنافیلاکسی تهدید کننده زندگی فرد را موجب شود. بر همین اساس، اگر به شیر آلرژی دارید، بهترین گزینه پرهیز از مصرف ماست است.
قند افزوده شده
بسیاری از انواع ماست حاوی مقادیر بالای قند افزوده شده هستند، به ویژه آنهایی که برچسب کم چرب را یدک میکشند. مصرف قند بیش از اندازه با برخی مشکلات سلامت از جمله دیابت و چاقی پیوند خورده است.
چگونه بهترین ماست را برای سلامت خود انتخاب کنیم
ماستهای ساده و شیرین نشده بهترین گزینه محسوب میشوند زیرا از مواد تشکیل دهنده حداقلی بدون قند افزوده شده سود میبرند.
گزینش ماست کم چرب یا پر چرب یک انتخاب شخصی محسوب میشود. انواع پر چرب کالری بیشتری دارند، اما این به معنای ناسالم بودن آنها نیست. تنها باید به میزان مصرف توصیه شده توجه داشته باشید.
همچنین، ماستهای حاوی باکتریهای زنده و فعال به واسطه فواید سلامت پروبیوتیکها گزینههای خوبی محسوب میشوند.
ماسک ماست و خواص شگفتانگیز آن برای زیبایی
این مواد را به ماست اضافه نکنید
ماسک های خانگی با ماست برای پوست شفاف
مواد غذایی افزایش دهنده متابولیسم بدن
منبع: عصر ایران