ریزش مو و به تبع آن طاسی، تقریبا برای همه دردناک و ناخوشایند است. حتی آنها که این روزها با توجه به مُد، موهای سر را کاملا میتراشند، اگر بدانند ممکن است هیچ گاه دیگر شاهد رشد موهای خود نباشند، شاید دیگر این کار را نکنند. پزشکان بخوبی میدانند بیماران زیادی در رده سنی 18 تا 35، دچار استرس و افسردگی میشوند بابت از دست دادن موهایشان؛ پس برای درمان این احساس ناخوشایند، مدتی است تعدادی از متخصصان دست به کار شدهاند. عوامل متعددی همچون وراثت، تغییرات هورمونی، استرس، تغذیه، بهداشت و مصرف داروها بر شدت ریزش مو اثر دارند. امروزه از روشهای درمانی متعددی همچون مصرف دارو یا جراحی کاشت مو برای درمان این مشکل استفاده میشود. یکی از معایب استفاده از روشهای دارویی، موقتی بودن اثر مصرف دارو و بازگشت مجدد ریزش موست.
جراحی پیوند مو که بهترین روش درمان ریزش مو تلقی میشود و با وجود هزینه بالای آن، این روزها متقاضیان زیادی دارد، به دلیل آن که پشتسر همه افراد به عنوان منبع تأمینکننده مو از وضعیت خوبی برخوردار نیست، شانس استفاده از آن برای همه وجود ندارد. مشکل دیگر، امکان تولید نشدن موی جدید و صرفا توزیع موی سر از پشت سر به جلوی سر است. وجود این معایب موجب شده متخصصان و محققان بر شاخهای از پزشکی ترمیمی به نام سلول درمانی متمرکز شوند. ازجمله این محققان دکتر محمدعلی نیلفروشزاده، رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی و رئیس کار گروه طب باز ساختی پوست و ترمیمی ریاست جمهوری است که با حضور گروهی از متخصصان رشتههای مرتبط تحقیقات خود را از شش سال پیش روی پیوند مو با کمک سلولهای بنیادی آغاز کرده است. خوشبختانه به دلیل موفقیتآمیز بودن نتایج پیوند سلولهای موی انسان روی موشها، مطالعات این پژوهش بتازگی وارد فاز انسانی شده است و امیدواریم طی سالهای آینده، شاهد اجرای موفقیتآمیز این طرح روی انسان و رفع مشکل طاسی در برخی مردان باشیم.
کاربرد سلولهای بنیادی
سلولهای بنیادی مشتق از فولیکول مو به عنوان یک منبع مناسب و امیدبخش در پزشکی ترمیمی مطرح هستند. در واقع یکی از مهمترین دلایلی که فولیکول مو را به عنوان یک کاندید مناسب در پزشکی ترمیمی مطرح کرده، در امان بودن فولیکول مو از سیستم ایمنی است. زمانی که سلولهای غلاف درمی فولیکول مو از یک شخص به شخص دیگری پیوند زده میشود، این سلولها فولیکولهایی تولید میکنند که هرگز سیستم ایمنی فرد گیرنده را تحریک نمیکند.
فرآیند شناسایی سلولها
دکتر پروانه محمدی، از اعضای هیأت علمی پژوهشگاه رویان است که در زیستشناسی تکوینی ـ گرایش سلولی تخصص دارد و مسئولیت انجام تحقیقات سلولی این پروژه را عهدهدار است. وی درباره فرآیند انجام تحقیق به جامجم میگوید: در گام اول 40 تا 50 نمونه مو از افرادی که برای کاشت مو مراجعه کرده بودند، در صورت رضایت فرد از آنها دریافت شد و به آزمایشگاه منتقل کردیم. سپس دو دسته سلول بنیادی پاپیلای درم و اپیتلیال را به عنوان اصلیترین سلولهای ساختار مو جدا و با قرار دادن در محیط کشت اختصاصی آنها را تکثیر کردیم.
ایمنبودن سلول های بنیادی
عارضه ساز نبودن سلولهای جدید در موفقیت فرآیند تحقیق بسیار حائزاهمیت بوده است. دکتر محمدی درباره این مفهوم میگوید: مهمترین نکته در مطالعات سلولی، ایمن بودن سلولهای تولید شده در محیط کشت است. یعنی سلولی که در محیط آزمایشگاه کشت و تولید شده، به واسطه دریافت ماده مغذی، مسیرهای پیامرسان آن با تغییراتی مواجه شده است؛ بنابراین بسیار مهم است این تکثیرشدنهای مکرر تغییر ماهیت ندهد و به تومورهای سرطانی تبدیل نشود.
پیوند سلولهای بنیادی فقط برای مردان
دکتر ناصر اقدمی، متخصص ایمونولوژی، مدیرگروه پزشکی بازساختی و عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان در پاسخ به این پرسش که آیا همه افراد امکان بهرهمندی از مزایای سلول درمانی برای پیوند مو را دارند، به جامجم میگوید: در مواجهه با همه بیماریها در همان ابتدای امر، پزشک سراغ قویترین راه درمان نمیرود. درمان از سطحی ترین روشهای دارویی آغاز میشود و در صورت پاسخ نگرفتن، مرحله به مرحله از سایر روشها استفاده میشود. در ارتباط با سلول درمانی نیز این فرآیند قابل تصور است. وی ادامه میدهد: این گونه نیست که فرد به محض آن که دچار ریزش مو شد، کاندیدای پیوند با سلولهای بنیادی شود. در صورتی که درمانها پاسخگوی بیماری نباشد، آن وقت سلول درمانی وارد عمل میشود. جلوگیری از ریزش مو با مواد طبیعی
ویژگیهای سلولهای بنیادی
دکتر اقدمی درباره ویژگیهای سلولهای بنیادی قابل پیوند میگوید: در فاز اول، سلول باید آلودگی میکروبی و ویروسی نداشته باشد. بعلاوه این سلولها به اندازه کافی تولید شوند و سلولها از شاخصها و استانداردهای مورد نظر برخوردار و در نهایت عملکرد و رشد آنها ایمن باشد. یعنی سلول انتخاب شده، سلول بنیادی مو باشد و در حین کشت ماهیت آن تغییر نکند. حنای بی رنگ برای تقویت مو
وی درباره پیش بینی خود نسبت به موفقیت مطالعات در فاز انسانی میگوید: براساس آنچه در تاریخچه دارو وجود دارد، از بین 5000 ترکیب دارویی، یک ترکیب ـ آن هم بعد از هفت تا هشت سال ـ به بالین بیمار میرسد. میزان موفقیت چنین مطالعاتی در بهترین شرایط یک تا 5 درصد پیشبینی میشود، اما در صورت به نتیجه رسیدن چنین مطالعاتی، انقلابی در درمان روشهای پیوند مو ایجاد میشود. رازهای طاسی مردان
ممنون از اینکه با زیبامون همراه بودین.
